Kunststof encyclopedie

A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Geschiedenis van de kunststoffen

Michael Faraday 1971-1867. Benzol

Benzeen


Michael Faraday
(*1791 †1867)

De Britse natuur- en scheikundige Michael Faraday ontdekt de koolwaterstofverbinding benzeen. De vloeistof viel hem op de bodem van lege blikjes op, die vooraf met kolengas gevuld waren. Hij noemde zijn ontdekking bicarbonaat of waterstof.

Korte tijd later slaagde Faraday ook in de isolatie van buteen, van een verbinding van vier isomeren koolwaterstoffen.

Koude destillatie van aniline


Otto Unverdorben
(*1806 †1873)

De apotheker Otto Unverdorben maakt voor de eerste keer aniline door koude destillatie, een vloeibaar ontledingsproduct van indigo.

Aniline werd een belangrijke grondstof voor vele kleur- en kunststoffen. Enkele bekende chemische bedrijven namen zijn ontdekking over in hun bedrijfsnamen, zoals de Badense Aniline- en Soda-fabriek (BASF).

Friedrich Wöhler 1800-1882. Synthese von Harnstoff

Synthese van ureum


Friedrich Wöhler
(*1800 †1882)

Friedrich Wöhler maakt door synthese van anorganisch zilvercyanide en ammoniumchloride voor de eerste keer ureum. Daarmee geldt ureum als de eerste van anorganische uitgangsstoffen gesynthetiseerde organische verbinding, een mijlpaal in de geschiedenis van de organische chemie.

Polymeer


Jöns Jacob Berzelius
(*1779 †1848)

De Zweedse scheikundige Berzelius formuleerde in 1833 het begrip Polymeer, had echter een andere voorstelling van het begrip als wij het tegenwoordig hebben. Zo kenschetste Berzelius glucose, C6H12O6, als een polymeer van formaldehyde, CH2O.

Henri Victor Regnault 1810-1878. Entdecker von PVC

Ontdekking van PVC


Henri Victor Regnault
(*1810 †1878)

Henri Victor Regnault produceert het gasvormige vinylchloride in het laboratorium van Justus von Liebig in Gießen.

Hij had waargenomen, dat zich daaruit bij langere inwerking van zonlicht een wit poeder vormde, dat polyvinylchloride was.

Vulkanisierte Goodyear Reifen

Vulkanisatie van rubber


Charles Goodyear
(*1800 †1860)Biografie

Charles Goodyear voert het vulkaniseren van rubber in.

Friedrich August Kekulé 1829-1896. Benzolformel

Benzeen formule


Friedrich August Kekulé
(*1829 †1896)

Kekulé stelt de ringvormige benzeen formule op en publiceert deze in een Frans tijdschrift. Beredenering van de moderne organische chemie.

John Wesley Hyatt 1837-1920. Zelluloid

Celluloïde


John Wesley Hyatt
(*1837 †1920)biografie

John Wesley Hyatt start met de commerciële ver-marketing van celluloïde. Al rond 1860 schreef de Amerikaanse producent van biljartballen, Phelan & Collander, een prijs uit van $10.000 voor een bruikbaar vervangingsmateriaal voor ivoor. Hyatt ontwikkelde een proces voor de bewerking van collodiumwol (=pyroxyline) onder druk. Er ontstond een cellulosenitraat, dat met kamfer en alcohol plastisch gemaakt werd. Hyatt won de prijs toch niet, werd echter als eerste succesvolle producent van kunststoffen bekend.

Polycondensatie


Adolf Ritter von Baeyer
(*1835 †1917)biografie

Adolf Ritter von Baeyer slaagt in de polycondensatie van fenol en formaldehyde en legt daarmee de grondslag voor de huidige polymeerchemie.

Cellofaan


Jacques Edwin Brandenberger
(*1872 †1954)

De Zwitserse chemicus Jacques E. Brandenberger vindt het cellofaan uit. In het jaar 1908 vraagt Brandenberger op zijn methode voor continue productie van cellofaan film van viscose patent aan. 

Butadieenrubber

Fritz Hofmann
(*1866 †1956)

Het kunstmatige butadieenrubber Buna werd op 12 september gepatenteerd. Fritz Hofmann won uit kalk en kolen het butadieen. Door de uitvinding van het eerste synthetische butadieen  (polyisopreen) is Hofmann wereldberoemd geworden.

Leo Hendrik Baekeland 1843-1944. Bakelite

Bakeliet


Leo Hendrik Baekeland
(*1843 †1944)biografie

Leo H. Baekeland en Rütgers AG vestigen de Bakelite GmbH en bouwen de productie in Erkner bij Berlijn op. Het begin van de fenolhars-productie. Nog steeds is bakeliet onvervangbaar wanneer vormstabiele componenten ondanks warmtebelasting vormstabiel moeten blijven.

Fritz Klatte 1880-1934. Polymerisation von PVC

Polymerisatie van PVC


Fritz Klatte
(*1880 †1934)

Fritz Klatte slaagt in 1912 in de verklaring van de door Victor Regnault in 1838 toevallig ontdekte polymerisatieproces van PVC. Samen met E. Zacharias legt hij de basis voor de technische productie van vinylchloride van acetyleen en chloorwaterstof en van polyvinylchloride. Het eerste polymerisatiepatent voor PVC, waarin ook al in toepassingsmogelijkheden voor deze kunststof als materiaal genoemd werden, werd aan Klatte in 1913 verleend. De grootschalige exploitatie begon in 1938 in Bitterfeld.

William Henry Bragg 1862-1942. Nobelpreis für Physik 1915 William Lawrence Bragg 1890-1971. Nobelpreis für Physik 1915

Nobelprijs voor vader en zoon


William Henry Bragg
(*1862 †1942)

William Lawrence Bragg
(*1890 †1971)

Twee Engelse natuurkundigen, vader en zoon, ontvingen de Nobelprijs voor natuurkunde op grond van hun verdiensten voor het onderzoek van de kristalstructuren met röntgenstralen.  Daarmee is Henry Lawrence Bragg tot vandaag tweede jongste Nobelprijsdrager en jongste mannelijke prijsdrager.

Hermann Staudinger 1881-1965. Makromoleküle

Macromoleculen


Hermann Staudinger
(*1881 †1965)biografie

Hermann Staudinger beredeneert de macromoleculaire chemie. Staudingers idee, dat kunststoffen uit grote moleculen bestaan, die uit talrijke kleine moleculen samengesteld zijn, stuitte op heftig onbegrip. Men vergeleek zijn idee met de bewering van een bioloog, hij had  een olifant in Afrika ontdekt die 1500 voet lang en 300 voet hoog was. Staudingers onderzoekzoeksresultaten werden pas decennia later erkend, in 1953 krijgt Staudinger dan zelfs de Nobelprijs voor chemie uitgereikt.

Eckert & Ziegler GmbH

De eerste serie-geschikte spuitgietmachine wordt door Eckert & Ziegler in Nürnberg industrieel geproduceerd. De spuiteenheid is zeer eenvoudig ontworpen. De dosering van het granulaat gebeurt buiten deze eenheid en de spuitdruk wordt door een zuiger opgebouwd. Ook Franz Braun AG in Zerbst produceert in deze tijd zuigermachines. 

Monomere styreen


Hermann Franz Mark
(*1895 †1992)

BASF ontvangt het octrooi voor de productie van het monomere styreen.

Polymere styreen


Carl Wulff

Eugen Dorrer

Het octrooi op de door Carl Wulff en Eugen Dorrer ontwikkelde polymerisering van stryreen von Styrol wordt aan BASF verleend. In Ludwigshafen is de radikalistische polymerisatie van polystyreen bij het IG-kleuren begonnen.

Julius A. Nieuwland 1878-1936. Neoprene

Neopreen


Julius A. Nieuwland
(*1878 †1936)biografie

DuPont brengt het door vader Julius Nieuwland uitgevonden neopreen onder de merknaam Duprene op de markt.

Polyethyleen

Het Britse bedrijf ICI synthetiseert in maart 1933 in hun laboratoria polyethlyeen (PE). Het zou twee jaar duren, tot het installatietechnisch, echter nog steeds onder onrendabele condities geproduceerd werd. De installaties moesten140 MPa druk bij een temperatuur van 170 °C totstandbrengen.

Nylonstrümpfe nach dem Zweiten Weltkrieg

Polyamide


Wallace H. Carothers
(*1896 †1937)biografie

In de laboratoria van DuPont ontwikkelt Wallace H. Carothers het materiaal polyamide resp. nylon. En verblijdt daarmee eerst de dameswereld, later behoren polyamiden tot de belangrijkste kunststoffen voor belaste machineonderdelen. In 1938 start de productie van nylon, Dupont produceert vezels voor de spoedig in de mode gerakende "nylons". Onbetaalbaar maar sexy: omdat nylon vanaf 1942 uitsluitend voor parachutes en militaire doeleinden gebruikt mochten worden, was het eerste paar nylonkousen na de oorlog voor velen het symbool voor het economisch wonder geworden.

Otto Bayer 1902-1982. Polyurethane

Polyurethaan


Otto Bayer
(*1902 †1982)biografie

Otto Bayer, er leidt al met 31 jaar de laboratoria van de IG-kleuren in Ludwigshafen, en zijn medewerkers ontdekken de polyadditie van isocyanaten en polyolen tot polyurethaan. Tegenwoordig produceren wij van polyurethaan grote onderdelen tot 50 kg stukgewicht voor alle sectoren van de industrie.

Paul Schlack 1897-1987. Polyamid 66

Polyamide 66


Paul Schlack
(*1897 †1987)biografie

Paul Schlack ontwikkelt bij IG-kleuren het polyamide 6 (PA 6), bekend onder de merknaam Perlon, door polymerisatie van het ε-caprolactam.

Eerste fluorkunststof


Roy J. Plunkett
(*1910 †1994)biografie

Roy J. Plunkett vindt de eerste fluorkunststof uit, een polytetrafluorethyleen (PTFE). DuPont ontving in 1941 het patent op het PTFE.

Plastificeren met de schroef

Bij BASF bedenkt Hans Beck het plastificeren van kunststoffen met de schroef. Zo  kan een gelijkmatige verwarming door wrijving bereikt worden. Dit beschermt moleculaire ketens van de geplastificeerde kunststoffen.

Polycarbonaat


Hermann Schnell
(*1916 †1999)biografie

Hermann Schnell ontwikkelt in de laboratoria van Bayer het polycarbonaat (PC). Al in 1958 wordt de productie in een grootschalige fabriek opgenomen.

Karl Ziegler 1898-1973. Ziegler-Natta-Verfahren

Ziegler-Natta-methode


Karl Waldemar Ziegler
(*1898 †1973, Foto)biografie

Giulio Natta
(*1903 †1979)biografie

Karl Ziegler en Giulio Natta ontwikkelen in 1953 een methode voor polymerisatie van ethyleen naar lage druk polyethyleen met organometaal katalysatoren. Beide ontvingen in 1963 de Nobelprijs voor scheikunde

Schroef-spuitgietmachine

De firma Ankerwerk Gebr. Goller in Nürnberg zet de al in 1943 door Hans Beck bij BASF bedachte schroefplastificering voor de spuitgietmachine constructief om. Vergeleken met de zuigerspuitgietmachine wordt zo de automatisering verhoogd en het gelijkmatiger en zachtere plastificeren van nieuwe materialen mogelijk.

Polypropyleen

De firma Montedison in Ferrara produceert voor de eerste keer polypropyleen (PP) op industriële schaal.

Polyacetaal

De industriële productie van polyacetaal (POM) wordt gestart. Al korte tijd later produceert [Kern] van dit materiaal ronde staven en belastbare machineonderdelen.

Begin van de pop-art

Verner Panton lukt het, een vrij schommelende S-vorm-stoel, zoals hij eerder voor Thonet uit Bugholz ontwikkelt werd, van Acrylonitril-Styreen-Acrylaat (ASA) eendelig te produceren. Een indrukwekkend voorbeeld voor de succesvolle substitutie van een materiaal en tegelijk het begin van de POP-ART in meubelontwerp.

Polysulfon (PSU)

Udel, een polysulfon (PSU), wordt door de Union Carbide op de markt gebracht. [Kern] produceert steriliseerbare kunststofcomponenten voor de medische techniek van PSU.

Vloeibaar-kristallijn copolyester

Een nieuw hoge temperatuurmateriaal, het vloeibaar-kristallijn copolyester wordt uitgevonden.

Polyfenyleensulfide (PPS)

In hetzelfde jaar introduceert Phillips Petroleum het Ryton, eenpolyfenyleensulfide (PPS).  [Kern] start met de productie van pompwaaiers en componenten voor stroommeettoestellen van  PPS.

Nobelprijs


Paul J. Flory
(*1910 †1985)biografie

De Nobelstichting eert John Flory op grond van zijn fundamentele verklaringen, zowel  theoretisch als ook experimenteel, in de fysische chemie van de macromoleculen.

Polyetherimide (PEI)

Ultem, een polyetherimide (PEI), wordt door General Electric Co. op de markt gebracht.  [Kern] produceert van deze geheel nieuwe hoogwaardige kunststof innovatieve constructieonderdelen voor elektronica en luchtvaartbouw, want Ultem beschikt over een goede vlambestendigheid en lage rookontwikkeling. 

Stereolithografie

De stereolithografie voor de vervaardiging van prototypen wordt door 3D-Systems op  de Amerikaanse markt gebracht.  

Alan J. Heeger, Allan G. MacDiarmid und Hideki Shirakawa<

Elektrisch geleidende polymeren


Alan J. Heeger
(*1936, links)biografie

Allan G. MacDiarmid
(*1927, mitte)biografie

Hideki Shirakawa
(*1936, rechts)biografie

Aan de drie professoren Heeger, MacDiarmid en Shirakawa wordt Nobelprijs voor scheikunde wird der Nobelpreis für Chemie toegekend vanwege hun onderzoekswerk naar elektrisch geleidende, echter organische polymeren. Met de uitvinding van elektrisch geleidende polymeren slaagt de combinatie van elektrische eigenschappen van metaal met de flexibiliteit van kunststoffen.

Kooldioxide

Het broeikasgas kooldioxide wordt als koolstofbron voor polymeren gebruikt. Bayer heeft een faciliteit gebouwd, om een gedeelte van de ruwe aardolie, op welke polyolen en polyurethanen meestal volledig berusten, te vervangen.